Kısırlık Nedenleri

Üç test kısırlığın nedenini ortaya koyar. Bunlar spermiogram, vajinal ultrasonografi ve histerosalpingografidir (HSG-Rahim/Kanal filmi ). Tanı amacı ile laparoskopi ve histeroskopi yapılması nadiren gerekir.

Teşhis edilen sorunların üçte biri kadından, üçte biri erkekten, üçte biri ise her ikisinden kaynaklanır. Her 7 çiftten birinde ise sorun tespit edilemez. Bu durum açıklanamayan (unexplained) infertilite olarak tanımlanır.

Kadına Bağlı Kısırlık Nedenleri:

-%40 Yumurtlama sorunları

-%40 Kanal tıkanıklığı

-%10 Açıklanamayan

-%10 diğer (Endometrium,rahim ağzı vb)

Yumurtlama sorunu olarak en çok Polikistik Over Sendromu’na rastlanır. Burada çok fazla yumurta vardır. En kötüsü ise yumurtalıkların sayıca azalmış olmasıdır. Genellikle ileri yaşlarda olur nadiren ise gençlerde de rastkanır.

Kanallar en çok enfeksiyon, endometriosis veya geçirilmiş operasyonlara bağlı olarak tıkanır. Histerosalpingografi (HSG) geleneksel ve standart tanı yöntemidir.

Ayrıca rahim içindeki polip, myom ve yapışıklıklar (iltihap veya kürtaja bağlı olabilir) veya rahim ağzındaki anormallikler gebeliği engelleyebilir. Bu sorunların büyük kısmı histeroskopik operasyonlarla düzeltilebilir.

Erkeğe Bağlı Kısırlık Nedenleri:

Spermiogram testi ile tanı konur. Sperm 2-5 gün dinlendikten sonra verilir.

Normal değerlerin alt sınırları şöyledir:

Volum……………1,5 ml

Konsantrasyon…..15 milyon/ml

Toplam sperm…..39 milyon/ ejakulat

İleri Hareketlilik…%32

Şekil……………..%4 normal (Strict kriter)

Sperm beyinden gelen hormonal uyarılarla testislerde üretilip kanallar vasıtası ile dışarıya taşınır. Buna göre erkek faktörüne bağlı problemleri 3 ana bölümde düşünebiliriz.

1)Hormonal bozukluklar.

2)Testislerde sperm yapımının bozuk olması.

3)Yapılan spermin taşınamaması yani kanallardaki tıkanıklıklar.

Hormonal bozukluklara çok sık rastlamayız. “Hypogonadotropik Hypogonadizm” adını alan hastalıkta hipofiz bezinden salgılanması gereken FSH ve LH hormonları çok düşük düzeydedir. 6 ay-1 yıl gibi uzun sürelerle iğneler verildiğinde, hastaların büyük çoğunluğunda tekrar sperm üretimi başlar.

Testisde sperm yapımı genetik bozuklarlar, inmemiş testis (kriptoorşidizm), enfeksiyon(kabakulak orşiti), ağır esrar-alkol-sigara kullanımı, radyasyon, kemoterapi-radyoterapi, uzun süreli ısıya maruz kalma veya bazı ilaçlarla bozulabilir.

İnfertil erkeklerde kromozomal anomali sıklığı ortalama %7’dir. Normal sperm parametreleri olan erkeklerde bu oran %1 den azdır. Sperm miktarı azaldıkça oran artar.

Azoospermik erkeklerde genetik anormallik olasılığı %10-15’dir. En sık rastlananı Kleinfelter sendromudur. Y kromozomu delesyonu, translokasyon, inversiyon rastlanabilen diğer kromozomal anomalilerdir. Kleinfelterli azoospermik erkeklerin yarısında TESE ile sperm bulabilmekteyiz. Bu tabloda sperm kalitesi normale yakındır. Translokasyonlu olgularda sperm sayı ve hareketi ciddi oranda etkilenmemesine rağmen embriyoların genetik yapısı bozuk olmaktadır. Bu olgularda PGT(Preimplantasyon Genetk Tanı) ile sağlam embryo seçilmesi gerekir. İnversiyonda PGT faydasızdır. Düşük olasılığı yükselmekle birlikte canlı doğum olasılığı vardır.

Varikosel, infertil erkeklerin %40 kadarında rastlanan bir durumdur. Normal erkeklerdeki sıklığı da % 15 dir. İnfertilitede varikosel oparasyonlarının faydası tartışmalıdır ve önceden kestirmek zordur.Bu nedenle kime yapılacağına dikkatli karar vermek gerekir.Sperm parametreleri çok bozuk değilse,kadında bir problem yoksa,çift gençse ve evlilik süreleri çok uzun değilse denenebilir.

Sperm yollarındaki tıkanıklık doğumsal veya sonradan olabilir. Operasyonla kanalları açma girişimi genellikle başarılı olmadığından TESE-MESA gibi yöntemlerle sperm elde edilip mikroenjeksiyon uygulanır.

Erkek faktörünün önemli bir kısmında sebep bulunamaz. Bulunabilenlerin ise sadece %10’undan daha az bir kısmında ilaçla veya operasyonla düzelme sağlanabilir. Genellikle eldeki mevcut spermle ne yapabileceğimize bakmak zorunda kalırız. Bunlar da sorunun ciddiyetine göre aşılama veya mikroenjeksiyondur.

Geri